زنجبیل

زنجبیل در معجون ها و روایات مختلفی آمده است و در موضوعهای آسارون سادج؛ دارچین و جوزبوا نقل شده است.

گیاهی چند ساله و دارای ریزوم غده‌ای ناهموار و منشعبی است که از آن ۳یا ۴ ساقه یکساله به ارتفاع ۰/۳ متر تا یک متر در هر سال خارج می‌شود به‌ طوری که مجموعاً به گیاه، ظاهری شبیه نی می‌بخشد. رنگ گلهای آنکه مجتمع و به صورت سنبله است. مایل به زرد و منقوش به لکه‌هایی به رنگ قهوه‌ای است.

اين گیاه به حالت طبیعی در تواحی شرفی هندوستان: سیلان و چین می‌روید. پرورش آن در جنوب آسیا، ژاپن، آفریقای شمالی، مکزیک، جزایر آنتیل و ژامائیک
معمول است.

روش کاشت

تکثیر آن از طریق کاشتن قطعات ریزوم و جرانه‌ داره در زمین‌های مرطوب و اصلاح شده باید صورت گیرد. قسمت مورد استفاد؛ اين گیاه ریزوم آن است که پس از پژمرده شدن قسمت هوائی گیاه آن را از زمین خارج نموده: بعد از شستن و قعع ریشه‌های کوچک. در داخل نوعی طشتک چویی آویخته به هم اصطکاک و مالش می‌دهند. با این ترتیب فسمت سطحی ریزومها تحت اثر تماس؛ برداشته می‌شود و آماده خشک شدن در مقابل نور خورشید یا در دستگاههای مخصوص می‌گردد. زنجبیل گیاهی است مخصوص مناطق حاره و دانشمندان گیاه شناسی اصل آن را از «بنگال» و «مالایا» دانسته‌اند

انواع زنجبیل

در بازارهای فروش دو نوع زنجبیل پیدا می‌کنیم

نوع اول

زنجبیل خاکستری است که بسیار معطر می‌باشد غده‌های ریشه‌ای آن بطول چهار یا ده سانتی متر می‌رسد و قطر آن از یک تا دو سانتی‌متر است که پوسته‌ای خاکستری زرد رنگ با حلقه‌ های برجسته‌ای روی آن را فرا گرفته است.

نوع دوم

زنجبیل سفید است که پوست آن کنده شده و دارای تکه‌های کوچکی است و بوی آن کمتر از زنجبیل خاکستری ولی طعم آن تندتر است زنجییل را جزو ادویه
مصرف می‌کنند یا در مریا می‌ریزند یا نان زنجبیلی از آن تهیه می‌نمایند.

مصرف

طعم زنجییل سوزنده و تلخ است خواص طبی آن این است که مقوی معده، ضد نفخ، درد دل و عرق آور است. مقدار مصرف آن ۴ تا ۸گرم در نیم لیتر آب که باید ده دقیقه آن را د‌م کرد و در موارد ضروری مصرف نمود. در ایران دم‌كرده با جوشانده زنجییل را برای رفع سردی و دل درد مصرف و در شهرهای مختلف مخصوصاً در قم نان قندی خوشمزه‌ای با آن می‌پزند.

زنجبیل یکی از مواد ترکیبی ادويه هندی است که به‌نام «کاری» معروف می‌باشد و دکتر هاوزر در کتاب «چه باید خورد و چگونه باید پخت» از این ادویه به نیکی یادکرده و مصرف آن را برای بعضی از اغذیه توصیه نموده است

زنجبیل اشتهاآور است و سموم بدن را خارج می‌کند و برای رماتیسم و درد پا بسیار مفید است. زنجبیل غدد عرق را تحریک: بلفم را دفع و معده و رود‌ها را پاک می‌کند

این گیاه شبیه به برگ نی، گلهایش خرشه‌ای و زرد رنگ, از ریشه‌های آن شاخه‌های به شکل نی منشعب می‌شود و در بیخ آن غده‌هایی تولید می‌گردد که همان زنجییل معروف است. طعمش تند و برای معطر ساختن بعضی خوراکها به کار می‌رود. کُردها دم‌ کرده آن را برای دفع سرماخوردگی، زکام و دل درد به مصرف می‌رسانند. 

برگ آن متناوب، درازه، نوک تیز و دارای یک دمبرگ اصلی مشخص واقع در بین رگبرگهای فرعی مایل است. زنجبیل دارای اثر نیرو دهنذه، مقوی معده، بادشکن و ضد اسکوربوت است و اگر بر روی پوست بدن مالش داده شود ایجاد تحریک و قرمزی می کند اعراب آن را به عنوان محرک قوه باه به کار می برند. زنجبیل برای بیماری سیلان منی موثر واقع می شود